Pengaruh Islam di AT (Part II)

Bahasa dan Kesusasteraan

1. Tulisan Jawi
- berasal daripada tulisan Arab
- dubahsuai oleh ulama tempatan
- tulisan rasmi pentadbiran kerajaan mengganti tulisan Palava Dewanagari
- BM dipengaruhi >> pengunnan istilah Arab seperti sultan, syukur, berkat
- membaca dan menulis
- sasterawan: Tun Sri Lanang

2. Lingua Franca - BM
- di Kepulauan Melayu
- bahasa ilmu >> cerita-cerita panji disampaikan dalam BM
- terpengaruh dengan gaya dan tatabahasa bahasa Arab
- sastera Islam sperti syair, gurindam, hikayat
- fungsi sastera berubah daripada berhibur >> mengkritik

3. Bidang Perdagangan
- kedudukan AT yang strategik
- digunakan sebagai bahasa perantaraan

Cara Hidup

1. Sebelum Islam - animisme, Hindu dan Buddha
    Selepas Islam
- kepercayaan lama seperti memuja semangat hilang
- cara hidup Islam diasimilasikan ke dalam budaya AT
- lahir cara hidup berorientasikan Islam seperti cara berpakaian, iaitu bertudung
- Islam dijadikan sebagai "ad-din" (cara hidup yang lengkap dan menyeluruh)

2. 从有分class到sama taraf
- nilai-nilai akhlak Islam dijadikan panduan dalam kehidupan
- sifat tolong-menolong, hormat-menghormati, bekerjasama menadi budaya
- amalan gotong-royong
- bersatu padu

Kesenian


1. Kesenian Islam meresap dalam kehidupan masyarakat AT
- seni khat, seni bina, seni ukir

2. Seni khat
- batu nisan, ukiran kayu
- tulisan abjad Arabdan jawi mengandungi ayat al-Quran pada batu nisan
- lebih menarik
- Contoh:
a. Batu Nisan Malik Ibrahim (Gujerat)
>> bentuk kapal terbalik, pengaruh Parsi
b. Makam Naina Hisham al-Din (Parsi)
>> tulisan syair Parsi
>> pola hiasan daun
c. ayat al-Quran ditatahkan dengan emas, perak, dan permata
- Batu Bersurat Terengganu 1303M

3. Seni ukiran kayu
- kaligrafi
>> huruf Arab, ayat al-Quran, tulisan Jawi
>> dicantum dengan tumbuhan

4. Seni bina
- bangunan masjid, kubah, mimbar, mihrab dan menara zan.
- Masjid sperti Masjid Ubaidiyah di Kuala Kangsar, Perak dan Masjid Brunei

Ekonomi


1. Baitumal 
- diperkenalkan oleh Sultan Iskandar Muda Mahkota Alam di Acheh
- fungsi: perbendaharaan negara
- hasil zakat dan sedekah

2. Islam menggalakkan umatnya
- rajin berkerja
-mencari rezeki
- berdangan
- mengamalkan unsur-unsur halal
- nilai-nilai murni seperti berjimat cermat

3. Melarang
- mengemis
- riba dan penindasan
- penipuan

Pengaruh Islam di Asia Tenggara [Part I]

Pemerintahan dan Pentadbiran

1. Institusi Kesultanan Dierpekanalkan
- 就是之前读到的Kerajaan Abbasiyah dan Kerajaan Turki Uthmaniyah
- Sultan >> ketua negara
- Mufti >> penasihat sultan dalam hal ehwal agama Islam dan pentadbiran
- wujud pegawai dan petugas seperti kadi blal, pemungut zakat etc
- penggunaan gelaran sultan
- 根据Hukum Kanun Melaka, raja-raja Melaka diberi gelaran Khalifatul Mukminin, 意思是pemimpin orang mukmin
- tercatat pada mata wang syiling kerajaan Melaka, Johor, Pahang etc...
- 还有一个gelaran, Zillulah fil' Alam - bayangan Allah di dalam alam

2. Agama Rasmi
- Melaka, Acheh, Brunei
- Sultan >> khalifah Allah/wakil Allah di bumi
- memerintah dengan adil
- Contoh: Sultan Malik al-Zahir, Sultan Iskandar Thani
- menerapkan unsur-unsur Islam dalam pemerintahan

p/s: 他们之前是berasaskan konsep dewa-raja的

- unsur Islam diterapkan dalam nama negeri, seperti Acheh Darus Salam
- nama Raja seperti
a. Sultan Mansur Syah - pemerintah yang dibantu oleh Allah
b. Sultan Mahmud Shah - sultan terpuji

3. Undang-undang Syariah

- tidak dapat dijalankan sepenuhnya,因为masih terikat dengan undang-undang adat

a. Melaka
- undang-undang awan dan jenayah berdasarkan undang-undang syriah dan undang-undang adat
- Sultan Muzzafar Syah menggubal Hukum Kanun Melaka
- Sultan Alaudin Riayat Syah mempraktikkan dengan tegas

b. Acheh
- Kanun Mahkota Alam

4. Semangat Jihad
- menentang penjajahan Barat

a. Acheh
- melindungi kesucian Islam daripada serangan Portugis.

b. Jawa
- rakyat tempatan bersatu menghalu penjajah Portugis dan Belanda
- disebar kepada Acheh melalui kitab
- Ulama: Syeikh Nurudi al-Raniri, Abdul Rauf Singkel
- Syeid Daud al-Pattani memuatkan penerangan tentang kelebihan berjihad.
- Beliau menulis surat kepada pelajarnya di Pattani untuk menentang Siam

Sistem Pendidikan

在Islam还没来到AT之前, 该地方的居民没有机会接受教育, 只有bangsawan才有机会上课.
随着kedatangan Islam, sikap terhadapat kepentingan ilmu ditanamkan ke dalam jiawa masyarakat
- 因为Islam是要每一个人求知的
- membawa kepada kewujudan institusi pendidikan formal sperti istana, pondok, pesantren

1. Pusat Pendidikan Islam Terawal

a. kerajaan Perlak
- pondok/dayah

b. Samudera-Pasai
- pusat penterjemahan karya agama
-tempat rujukan kerajaan Islam lain

2. Pendidikan pondok (peringkat awal)
- Pattani - pelajar tempatan + negeri lain
- Melaka => belum wujud, 但是有rumah ulama, masjid dan surau
- istana是给bangsawan的pusat pendidikan formal

3. Acheh menggantikan Melaka sebagai pusat pendidikan Islam [那时Melaka被葡萄牙占领了]
- lebih sistematik, 3 peringkat
a. rendah (rangkang)
b. menengah (muenasah)
c. pengajian tinggi / universiti (Jamiah Bait al-Rahman)

- ramai pelajar dari luar Acheh
- Serambi Makkah [之前讲过了]
- wanita digalakkan belajar dan diberi peluang memegang jawatan dalam pentadbiran

Penyebaran Islam di Asia Tenggara

以下是Islam传来AT的方法：

1.  Perdagangan

>> Pedagangan Arab, China dan India lama menjalin hubungan perdagangan dengan pelabuhan utama di AT

>> Pelabuhan 是 pusat kegiatan manusia, 就像mamak档, 所以他们会在这里聊天, 通常他们都会聊到关于kepercayaan dan amalan baru的东西.
-  Pedagang Islam的sikap dan tingkah laku murni menjadi ikutan penduduk setempat
-  Perkampungan pedagang Islam 成了 pusat perbincangan agama Islam

>> Semangat dakwah Islamiah menarik minat masyarakat
- membawa ulama [有些只是住几个月, 有些定居下来]
- pendakwah bersifat hemah dan lemah lembut
- 他们mengamalkan sifat mahmudah [sikap terpuji]

>> hubungan baik antara pedagang dengan pemerintah tempatan
- pedagang diberikan keistimewaan

>> peranan syahbandar
- pentadbir pelabuhan
- 从pedagang里面选出来的

2. Perkahwinan

>> Perkahwinan siasah
- kerabat diraja
- Sultan Mansur Shah + Sultan Muzafar Syah 把自己的女儿许配给Siak, Kampar, Inderagiri等地的raja
- 因为那些地方diislamkan

>> Perkahwinan biasa
- pedagang/ulama dengan wanita tempatan
- Islam tersebar di kalangan keluarga dan sekeliling keluarga

3. Pengislaman raja dan golongan bangsawan

>> 由于masyarakat Melayu忠于pemerintah, 因此 raja + golongan bangsawan有很大的影响力
- 比如他们会跟随raja memeluk Islam
- Contoh: Sultan Megat Iskandar Syah => Melaka diislamkan
- Contoh: Raja Malik al-Salih => Pasai menjadi kerajaan Islam yang kuat

4. Kelahiran kerajaan Islam
这些kerajaan是通过占领新地方来传教的

>> Melaka
- Tun Perak是一个非常有势力的bendahara, 他成功menguasai beberapa kawasan baru
- 那些新的地方的人民成了马六甲管理的地区后享有一些keistimewaan, 所以他们觉得很满足就memeluk Islam
- ulama dihantar untuk mengajar mereka tentang Islam

>> Johor-Riau
- warisan Kesultanan Melayu Melaka, 所以自然而然是Islam
- berusaha menawan kembali Melaka daripada Portugis [因为不希望马六甲变成pusat penyebaran agama Krisitan]

>> Demak menguasai Majapahit
- menyebarkan Islam ke seluruh Pulau Jawa
- diikuti oleh kerajaan Islam lain seperti kerajaan Pajang

>> Acheh
- Sultan Iskandar Muda Mahkota Alam领导下, Acheh变成一个很强大的国家
- Kehadiran Barat dan pengaruh Kristian di Kepulauan Melayu令Acheh很努力地要menyekat这一股风
- 它占领了一些Sumatera Utara和Tanah Melayu的地区, 因为他要避免Kristian传导自己的地方
- Acheh也是pusat perdagangan yang penting, digelar Serambi Makkah
- 那些要去Makkah的人通常会停在Acheh

>> Pattani
- Raja Phaya tu Nakpa memeluk Islam dan menukar nama kepada Sultan Mahmud Syah
- Kedatangan para pendakwah & pedagang Islan
- Penyebaran Islam semasa pemerintahan Sultan Mudzaffar Syah

>> Brunei
- pusat perdagangan penting
- Catatan China => Brunei menghantar Pu Ali ke China
- Islam tersebar di Brunei dan Borneo
- Syariff Berkat [其中一个功臣]
- Kepulauan Sulu dan Mindanao diislamkan

>> Champa
- 跟其他地方比较Champa比较迟
- prasasti bertarikah 1025M mencatatkan syarat pembayaran cukai dan hutang

5. Peranan pusat kebudayaan

- Pusat kebudayaan wujud di Riau, Acheh, Perlak etc
- pusat keilmuan, pusat penyebaran Islam

Zaman Keagungan Kerajaan Samudera-Pasai
- bandar menjadi pusat penterjemahan
- kitab Arab diterjemahkan ke dalam Bahasa Melayu
- Sultan Mansur Syah mengirimkan kitab al-Dur al-Manzum ke Samudera Pasi untuk diterjemahkan
- Cerdik pandai / ulama Samudera Pasai menjadi pakar rujuk

Zaman Kemuncak Keagungan Kerajaan Melayu Melaka
- buku kesusasteraan dipengaruhi oleh gaya tulisan Arab
- contoh: Hikayat Muhammad Ali Hanfiah, Hikayat Amir Hamzah, Hikayat Nabi Bercukur. [很出名的]
- Hamzah和Hanafiah memberi semangat serta kekuatan kepada orang Islam untuk menentang musuh

Acheh
- karya pusi seperti syair
- contoh: Bustanus Salatin > mengisahkan keindahan kerajaan, istana kota dan taman
- ulama Islam menghasilkan karta tentang pemikiran Islam
- 比如Hamzah al-Fansuri, Syeikh Nurudin al-Raniri

Johor-Riau
- pusat kebudayaan Islam
- pusat emporium yang penting
- hasil kesusateraan seperti Tuhfat al-Nafis dan Peringatan Sejarah Johor

6. Peranan Mubaligh

- Mubaligh / pendakwa / ulama / ahli sufi menyebarkan Islam

- Pendakwah terawal: Syeikh Ismail, Fakir Muhammad

- Pasai: Syarif Amir Sayyid al-Syirazi, Tajuddin al-Asfahani
> Pendakwah >> keperibadian baik, jujur, lemah lembut

- Melaka: Syeikh Abdul Aziz, Maulana Abu Bakar, Maulana Yusuf
> 刚开Islam diajar secara tidak formal
> 随着perkembangan Islam, 也换成了formal的
> 把masjid, istana dan rumah sebagai tempat mempelajari ilmu Islam
> Institusi pendidikan awal berkembang menjadi pusat pendidikan sperti pondok/pesantren.

- Acheh
> dayah [pondok的另一个称呼
> ulama merupakan penasihat kepada raja

- Jawa
> Wali Songo / Wali Sembilan
> 他成功mengislamkan ramai
> menjadikan Demak pusat pergerakan dakwah Islamiah
- 建立了Masjid Agung Demak

* cara Waji Songo berdakwah
a. menimbulkan kesedaran dan menanamkan semangat
b. mengikis sifat malas
c. mengelakkan membazir

7. Keistimewaan Islam
- mencakupi semua bidang kehidupan
- konsep Tuhan Yang Mah Esa / Tauhid, keadilan hak individu etc
- konsep kebahagiaan di dunia dan akhirat
- menuntu manusia berfikir secara rasional

通过这几个方法, Islam tersebar dengan luas di AT

Bab 7 Islam di Asia Tenggara (TEORI)

还没进入课题之前 先来介绍下theory, 也就是理论

Islam到底是哪里来的?
历史学家有不同的theory
其中包括:
a. dari Semananjung Tanah Arab [STA]
b. dari China 对你没有看错 中国
c. dari India 印度

Teori dan bukti Islam datang dari Semenanjung Tanah Arab

1. John Crawford讲Islam是来自STA [记得是Arab就好]
2. Islam 是通过做生意来到Asia Tenggara [AT] 的

其中的证据是
>> bukti catatan China
- 在中国记录里, 有提到orang Arab dan Parsi在Canton做生意和居住
- 阿拉伯商人menguasai perdagangan laut dari pelabuhan Iskandariah di Mesir hingga ke China
[简单一点, 就是说他们的生意范围很大]

3. 那些要去中国的阿拉伯商人bersinggah di pelabuhan utama di AT
>> 尤其是在Selat Melaka那一带
>> 这是因为kedudukan yang strategik
>> 而且可以做为tempat menunggu perubahan angin monsun 等待季候风的改变

4. 他们既然要在那边等待几个月，于是开始
>> membina perkampungan
>> menyediakan tapat berdagang 干脆就在那边做了生意
>> berkahwin 和当地的女生结婚 = =
>> 那段等待的时间也使pedagang-pedagang dapat berbincang dan berinteraksi 沟通
>> 其中有一个kampung叫做Ta Shih [他... XD] di Sumatera Utara

5.  Syed Muhammad Naquib al-Attas menyokong支持 这个theory

他的理由是
>> persamaan antara bahan penulisan dan kesusasteraan di AT
>> tulisan jawi diambil
>> adat resam yang banyak dipengaruhi
>> karya tempatan

=======================================

Teori dan bukti Islam datang dari China

1. Emanuel Gadinho讲
- Canton menjadi pusat perniagaan terkenal di kalangan peniaga Arab [很多阿拉伯商人在那儿做生意]

2. S.Q. Fatimi讲
- berlaku perpindahan beramai-ramai pedagang Islam yang tinggal di Canton ke AT
[讲很多在Canton的商人搬去东南亚]

3. dikukuhkan dengan penemuan Batu Bersurat Terengganu

===============================================

Teori dan bukti Islam datang dari India

1. dikemukakan oleh S. Hurgronje

2. 他讲Islam来自Gujerat dan pantai Koromandel
- hubungan dagang dengan India telah wujud lam
- 所以那些pedagang Islam India dapat menyebarkan Islam

3. terdapat batu mamar pada batu nisan mempunyai ciri buatan Islam
- 例如batu nisan Raja Malik Pasai

P/S: 麻烦人的名字背起来~